Most viewed Wikipedia articles on January 22 , 2023
Powstanie styczniowe – powstanie przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone Manifestem 22 stycznia wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie, trwało do jesieni 1864, zasięgiem objęło ziemie zaboru rosyjskiego, tj. Królestwo Polskie i ziemie zabrane.
Piotr Cugowski – polski muzyk, wokalista i współzałożyciel zespołu Bracia. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV.
Puchar Świata w skokach narciarskich 2022/2023 – 44. edycja Pucharu Świata mężczyzn w skokach narciarskich, która rozpoczęła się 5 listopada 2022 roku na Skoczni im. Adama Małysza w Wiśle, a zakończyć ma się 2 kwietnia 2023 roku na Letalnicy w Planicy. Zaplanowanych zostało 39 konkursów – 32 indywidualne, 3 drużynowe, 2 rywalizacje duetów oraz 2 drużyn mieszanych.
Wojciech Karol Malajkat – polski aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny, reżyser, pedagog, profesor zwyczajny Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, rektor tej uczelni w kadencjach 2016–2020 i 2020-2024. W latach 2009–2017 dyrektor artystyczny Teatru Syrena w Warszawie, równocześnie w latach 2009–2014 dyrektor naczelny tej sceny.
Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023 – 28. edycja mistrzostw świata w piłce ręcznej mężczyzn, organizowana przez IHF w Polsce i Szwecji w dniach 11–29 stycznia 2023 roku, mająca na celu wyłonienie najlepszej męskiej reprezentacji narodowej w piłce ręcznej na świecie. W turnieju brały udział 32 zespoły. O pozostałe miejsca odbywały się kontynentalne eliminacje.
Jelena Andriejewna Rybakina, ros. Елена Андреевна Рыбакина – kazachska tenisistka do czerwca 2018 roku reprezentująca Rosję, zwyciężczyni Wimbledonu 2022 oraz finalistka Australian Open 2023 w grze pojedynczej kobiet.
Lot 93. linii United Airlines – jeden z samolotów porwanych podczas zamachu z 11 września 2001 roku, który odbywał regularny rejs z Newark International Airport w stanie New Jersey do San Francisco. Po zamachach zmieniono kod tego lotu z UA93 na UA81. Boeing 757-222, który obsługiwał lot, został wyprodukowany w 1996 roku i nosił oznaczenie rejestracyjne N591UA. Miał 182 miejsca na pokładzie.
Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry. Od północy Polska graniczy z Rosją i Litwą, od wschodu z Białorusią i Ukrainą, od południa ze Słowacją i Czechami, od zachodu z Niemcami. Większość północnej granicy Polski wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego. Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna na Bałtyku graniczy ze strefami Danii i Szwecji. Granice z Ukrainą, Białorusią i Rosją stanowią równocześnie granicę zewnętrzną Unii Europejskiej i strefy Schengen.
Maria Antonina – austriacka arcyksiężniczka, w latach 1774–1791 królowa Francji i Nawarry, w latach 1791–1792 królowa Francuzów.
Małgorzata Wiktoria Tomaszewska primo voto Słomina – polska prezenterka telewizyjna i dziennikarka.
Paulo Jorge Gomes Bento – portugalski trener i piłkarz, który występował na pozycji pomocnika.
Leopard 2 – niemiecki czołg podstawowy, następca czołgu Leopard 1. Pierwszy czołg III generacji.
Iga Natalia Świątek – polska tenisistka, zwyciężczyni dwunastu turniejów WTA w grze pojedynczej, w tym trzech turniejów wielkoszlemowych: French Open 2020 i 2022 oraz US Open 2022, od kwietnia 2022 liderka rankingu singlowego WTA.
Dzień Dziadka – rodzinne, świeckie święto, obchodzone w Polsce 22 stycznia w celu uhonorowania dziadków. Przyjęło się, że w ten dzień wnuki składają życzenia swoim dziadkom, a w przedszkolach, świetlicach i innych instytucjach opiekuńczo-wychowawczych organizowane są spotkania, pokazy artystyczne dzieci i poczęstunek. Zwykle towarzyszy temu wręczenie laurek.
Wiktoryja Fiodarauna Azaranka – białoruska tenisistka, mistrzyni wielkoszlemowego Australian Open w grze pojedynczej w latach 2012 i 2013 oraz US Open 2007 i French Open 2008 w grze mieszanej; była liderka klasyfikacji juniorskiej; liderka rankingu singlowego WTA; mistrzyni wielkoszlemowych turniejów juniorskich w grze pojedynczej i podwójnej, złota medalistka w mikście oraz brązowa medalistka w singlu z Londynu 2012; zwyciężczyni 21 turniejów cyklu WTA Tour, w tym 10 rangi WTA Premier Mandatory/WTA Premier 5. Reprezentantka kraju w Pucharze Federacji. Tenisistka praworęczna z oburęcznym bekhendem.
Jakub Piotr Kiwior – polski piłkarz, występujący na pozycji obrońcy w angielskim klubie Arsenal oraz w reprezentacji Polski, uczestnik Mistrzostw Świata 2022.
Kleopatra VII Filopator, Kleopatra Wielka – ostatnia królowa hellenistycznego Egiptu, panująca w latach 51–30 p.n.e. Nosiła tytuły Królowa, Nowa Bogini, Bogini Miłująca Ojca, Bogini Miłująca Ojczyznę. Była córką Ptolemeusza XII Auletesa. Po wstąpieniu na tron poślubiła swego brata Ptolemeusza XIII. Na skutek intryg dworskich opuściła Egipt i udała się do Palestyny, gdzie zdobyła poparcie Cezara, z którym miała syna, Ptolemeusza XV Cezariona. Dzięki interwencji wojskowej Cezara powróciła na tron egipski. Po śmierci Ptolemeusza XIII, który zginął na skutek zamieszek antyrzymskich w Aleksandrii, Kleopatra poślubiła drugiego brata, Ptolemeusza XIV. Z nim odbyła podróż do Rzymu w celu wzmocnienia więzi politycznych pomiędzy obydwoma państwami. Po śmierci Cezara powróciła do Egiptu i rozkazała zamordować małżonka, po czym w imieniu małoletniego Cezariona objęła rządy.
Miley Ray Cyrus – amerykańska piosenkarka popowa, aktorka, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna, producentka filmowa, reżyserka i filantropka.
Vladimir Petković – bośniacki piłkarz pochodzenia chorwackiego, grający na pozycji pomocnika, trener piłkarski. Posiada obywatelstwo szwajcarskie, chorwackie i bośniackie.
Romuald Traugutt ps. „Michał Czarnecki” – polski generał, dyktator powstania styczniowego, wcześniej naczelnik wojenny powiatu kobryńskiego.
Miki, łyszczyki – grupa minerałów zaliczana do gromady krzemianów. Nazwa „mika” pochodzi od łac. mica (ziarno) lub micare (błyszczeć).
Jack Nicholson, właśc. John Joseph Nicholson – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.
Daniel Fried – amerykański polityk i dyplomata, w latach 1997–2000 ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce.
Jan Mela – polski podróżnik i działacz społeczny. Najmłodszy w historii zdobywca dwóch biegunów w jednym roku, a zarazem pierwsza osoba z niepełnosprawnością, która tego dokonała.
Chiński Nowy Rok – najważniejsze święto w kalendarzu chińskim, przypadające zmiennie pomiędzy 21 stycznia a 20 lutego. Od najdawniejszych czasów jest w Chinach najważniejszym świętem publicznym i prywatnym, zapożyczyły je również zamieszkujące w Chinach mniejszości narodowe.
Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone, potocznie Ameryka, do 11 lipca 1778 r. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej – państwo federacyjne w Ameryce Północnej składające się z 50 stanów, graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.
Dzień Babci – święto obchodzone dla uhonorowania babć; w dzień ten wnuki składają życzenia swoim babciom. W Polsce obchodzone 21 stycznia, w tym samym dniu w Bułgarii, a w Brazylii i Hiszpanii – 26 lipca.
Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński, pseudonim „Boy”, znany jako Boy-Żeleński – polski intelektualista, tłumacz, krytyk literacki i teatralny, poeta-satyryk, kronikarz i eseista, a także działacz społeczny, z wykształcenia lekarz.
Wielki Mur Chiński – zbiorcza nazwa systemów obronnych składających się z zapór naturalnych, sieci fortów i wież obserwacyjnych oraz murów obronnych z ubitej ziemi, murowanych lub kamiennych, osłaniających północne Chiny przed najazdami ludów z Wielkiego Stepu. Tradycyjnie przyjmuje się, że Wielki Mur rozciągał się od Shanhaiguan do Jiayuguan w górach Nan Shan na długości ok. 2400 km. Nazywany jest też „Murem 10 000 Li”.
Daniel Galus – polski prezbiter Kościoła katolickiego. Znany z organizowania modlitewnych spotkań ewangelizacyjnych, początkowo w Sanktuarium św. Józefa w Częstochowie, następnie w Sanktuarium o. Pio oraz hali widowiskowo-sportowej Arena w Częstochowie. Publicznie występuje jako „ojciec Daniel”. Od 29 kwietnia 2022 jest objęty karą suspensy na mocy dekretu wydanego przez arcybiskupa Wacława Depo, metropolitę częstochowskiego.
I wojna światowa – wojna światowa, trwająca od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 pomiędzy ententą (Trójporozumieniem), tj. Wielką Brytanią, Francją, Rosją, Serbią, Japonią, Włochami i Stanami Zjednoczonymi a państwami centralnymi (Trójprzymierzem), tj. Austro-Węgrami i Niemcami, wspieranymi przez Imperium Osmańskie oraz Bułgarię.
Puchar Świata w skokach narciarskich – rozgrywany corocznie, pomiędzy listopadem a marcem, cykl zawodów w skokach narciarskich, przeprowadzany przez Międzynarodową Federację Narciarską (FIS). Odbywa się głównie w krajach nordyckich i Europie Środkowej, z pojedynczymi konkursami w Japonii. Sporadycznie, w wybranych latach, także w Stanach Zjednoczonych, Korei Południowej, Kanadzie, Rosji, Szwecji, Rumunii, Kazachstanie, we Francji i Włoszech. Za zajęcie odpowiedniego miejsca w pojedynczych zawodach uczestnik otrzymuje daną liczbę punktów. Każdemu zawodnikowi, który co najmniej raz zajął miejsce wśród 30 najlepszych w konkursie, sumuje się zdobyte w nich punkty. Na podstawie tych punktów tworzona jest klasyfikacja Pucharu Świata. Jest ona przejściowa, tzn. jest aktualizowana po każdym konkursie. Jej aktualny lider w kolejnym konkursie Pucharu Świata startuje w żółtym plastronie. Po odbyciu się wszystkich konkursów Pucharu Świata klasyfikacja staje się klasyfikacją końcową. Skoczek będący na jej czele staje się zwycięzcą i otrzymuje Puchar Świata – Kryształową Kulę.
Człowiek Roku tygodnika „Time” – nagroda przyznawana od 1927 przez redakcję tygodnika „Time” człowiekowi, grupie ludzi, maszynie lub idei, która w minionym roku miała największy wpływ na wydarzenia na świecie – w pozytywnym lub negatywnym znaczeniu.
Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830–1831 – polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, które wybuchło w nocy z 29 na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych.
Magda Linette – polska tenisistka, reprezentantka kraju w Pucharze Billie Jean King oraz na Igrzyskach Olimpijskich 2016 w Rio de Janeiro i 2020 w Tokio. Zwyciężczyni dwóch turniejów WTA w grze pojedynczej i dwóch w grze podwójnej. Trzecia najwyżej klasyfikowana polska zawodniczka w historii rankingu WTA. Półfinalistka wielkoszlemowego Australian Open 2023 w grze pojedynczej i French Open 2021 w grze podwójnej.
Shakira Isabel Mebarak Ripoll – kolumbijska piosenkarka, autorka tekstów, tancerka, producentka muzyczna, businesswoman, filantropka, aktorka i modelka. Ambasadorka dobrej woli UNICEF.
Neil Alden Armstrong – amerykański astronauta, dowódca misji Apollo 11. 21 lipca 1969 jako pierwszy człowiek stanął na Księżycu. Wypowiedział słynne zdanie: „To jest mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości”.
Lisa Marie Presley – amerykańska aktorka, autorka tekstów piosenek i piosenkarka. Córka Priscilli i Elvisa Presleyów, z tego powodu czasem nazywana „księżniczką rock and rolla”.
Zamachy z 11 września 2001 roku, często potocznie określane jako 11 września – seria czterech skoordynowanych ataków terrorystycznych, przeprowadzonych przez paramilitarną organizację terrorystyczną Al-Ka’ida przeciwko USA rano we wtorek 11 września 2001 roku na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocą uprowadzonych samolotów pasażerskich. Sprawcami byli przedstawiciele organizacji Al-Ka’ida, którzy po opanowaniu samolotów skierowali je na obiekty dwóch wież World Trade Center oraz budynku Pentagonu. W każdej z grup napastników w każdym z samolotów był jeden, który był przeszkolony w pilotowaniu maszyn powietrznych. Celem zamachowców było skierowanie samolotów na budynki będące symbolem Stanów Zjednoczonych i ich potęgi oraz spowodowanie przez to masowych strat w ludziach i całkowitej lub częściowej destrukcji budynków. Dwie z uprowadzonych maszyn uderzyły w bliźniacze wieże World Trade Center, a trzecia uderzyła w zachodnie skrzydło Pentagonu. W przypadku czwartego samolotu atak nie powiódł się z uwagi na obronne zachowanie pasażerów na jego pokładzie, wskutek czego maszyna rozbiła się na polu w Pensylwanii.
Hubert Hurkacz – polski tenisista, reprezentant kraju w Pucharze Davisa, triumfator profesjonalnych turniejów rangi ATP Tour, ATP Challenger Tour i ITF Men’s Circuit, finalista Australian Open 2015 w grze podwójnej chłopców, medalista mistrzostw Polski i halowych mistrzostw Polski juniorów. Pierwszy polski triumfator turnieju ATP Tour Masters 1000 – w Miami w 2021 roku; drugi polski półfinalista Wimbledonu w grze pojedynczej mężczyzn.
Ukraina – państwo unitarne, położone w Europie Wschodniej. Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa z Rumunią i Mołdawią oraz Morzem Czarnym i Morzem Azowskim, od północnego wschodu i wschodu z Federacją Rosyjską. Stolicą Ukrainy jest Kijów.
22 stycznia jest 22. dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostało 343 dni.
Leclerc – francuski współczesny czołg podstawowy, produkowany od 1992 roku we francuskiej firmie GIAT Industries w Wersalu. Nazwa pochodzi od nazwiska marszałka Philippe’a Marie Leclerca.
Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzn – drużyna piłkarska reprezentująca Rzeczpospolitą Polską w zawodach międzynarodowych. Za jej funkcjonowanie odpowiedzialny jest Polski Związek Piłki Nożnej, organ zarządzający piłką nożną w Polsce. W reprezentacji mogą występować wyłącznie zawodnicy posiadający obywatelstwo polskie.
Premier League – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Anglii, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym, utworzona 20 lutego 1992 i od tego momentu zarządzana przez FA Premier League. Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie, systemem kołowym i przeznaczone są dla 20 najlepszych angielskich i walijskich klubów piłkarskich. Ich triumfator zostaje mistrzem Anglii, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do EFL Championship.
Poniższa lista jest zestawieniem państw nieposiadających sił zbrojnych. Termin państwo oznacza tutaj niepodległe państwo i dlatego odnosi się jedynie do suwerennych krajów. Nie dotyczy natomiast terytoriów zależnych, których obrona jest obowiązkiem państw zarządzających nimi bądź innych określonych armii. Pojęcie siły zbrojne oznacza jakiekolwiek utrzymywane przez rząd jednostki obronne, wykorzystywane do działań w polityce krajowej i zagranicznej. Niektóre wymienione państwa, np. Islandia czy Monako nie posiadają armii, lecz zachowały pozapolicyjne jednostki wojskowe.
YouTube – serwis internetowy założony w lutym 2005 roku, który umożliwia bezpłatne umieszczanie, nadawanie na żywo, ocenianie i komentowanie filmów. Od 2023 roku prezesem jest Neal Mohan.
Labirynt – amerykański thriller z 2013 roku w reżyserii Denisa Villeneuve’a. Wyprodukowany przez amerykańskie studio Warner Bros. W filmie występują Hugh Jackman, Jake Gyllenhaal, Viola Davis, Maria Bello, Terrence Howard, Melissa Leo i Paul Dano.
Marek Mirosław Plura – polski polityk, psychoterapeuta i działacz społeczny, poseł na Sejm VI i VII kadencji, poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji, senator X kadencji.
Elvis Aaron Presley – amerykański piosenkarz i aktor. Wykonywał muzykę z pogranicza rocka, popu, country, rock and rolla czy rockabilly.
Magdalena Zawadzka-Holoubek – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
Petr Korda – czeski tenisista, zwycięzca Australian Open 1998 w grze pojedynczej i Australian Open 1996 w grze podwójnej, reprezentant w Pucharze Davisa.
Warszawa, miasto stołeczne Warszawa – stolica Polski i województwa mazowieckiego, największe miasto w kraju, położone w jego centralnej części, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą.
Dom pod Dwoma Orłami – polski serial telewizyjny, stworzony przez Waldemara Krzystka, wyprodukowany na zlecenie TVP. Okres zdjęciowy trwał od października 2019 roku do kwietnia 2021 roku. Serial składa się z 10 odcinków, a premiera pierwszego z nich miała miejsce 1 stycznia 2023 roku w TVP1. Zdjęcia do serialu były kręcone we Wrocławiu i Wałbrzychu.
Rosja, Federacja Rosyjska – państwo federacyjne rozciągające się od Europy Wschodniej przez północną część Azji do Oceanu Spokojnego, składające się według swojej konstytucji z 85 podmiotów federalnych.
Marlon Brando Jr. – amerykański aktor, gwiazda filmowa, odtwórca ról w takich filmach jak Tramwaj zwany pożądaniem, Na nabrzeżach, Dziki, Ojciec chrzestny czy Czas apokalipsy. Wyreżyserował też western Dwa oblicza zemsty, w którym sam zagrał. American Film Institute umieścił go na 4. miejscu w rankingu „Największych aktorów wszech czasów”.
Dominika, Wspólnota Dominiki – państwo na wyspie o takiej samej nazwie na Morzu Karaibskim w grupie Wysp Nawietrznych, pomiędzy Gwadelupą i Martyniką.
Inwazja Rosji na Ukrainę, wojna rosyjsko-ukraińska – inwazja na Ukrainę rozpoczęta 24 lutego 2022 roku przez Federację Rosyjską, stanowiąca eskalację wojny trwającej od 2014 roku. Została poprzedzona rosyjskim żądaniem wykluczenia możliwości dalszego poszerzania NATO i redukcji potencjału militarnego sojuszu w Europie Środkowo-Wschodniej do stanu sprzed 1997 roku.
Alicja Dorota Węgorzewska-Whiskerd – polska śpiewaczka operowa (mezzosopran).
Robert Lewandowski – polski piłkarz, występujący na pozycji środkowego napastnika w hiszpańskim klubie FC Barcelona oraz w reprezentacji Polski, której jest kapitanem.
Wojciech Cugowski – polski muzyk, gitarzysta i wokalista grup Bracia oraz Cugowscy.
Izrael, oficjalnie Państwo Izrael – państwo na Bliskim Wschodzie, położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego. Graniczy na północy z Libanem, na północnym wschodzie z Syrią, na wschodzie z Jordanią i na południowym zachodzie z Egiptem. Przylega do niego również Palestyna, czyli Zachodni Brzeg oraz Strefa Gazy kontrolowane przez tymczasową strukturę administracyjną: Palestyńskie Władze Narodowe zwane potocznie Autonomią Palestyńską. Zewnętrzne granice Palestyny są kontrolowane przez władze izraelskie. Izrael pomimo stosunkowo małej powierzchni jest dość zróżnicowany demograficznie. W populacji liczącej 7,66 miliona większość stanowią Żydzi (75%). Drugą co do wielkości grupę stanowią Arabowie (20%). Mniejszą grupą etniczną są Samarytanie. Pod względem wyznaniowym w Izraelu występuje duże zróżnicowanie – obok żydów mieszkają również muzułmanie (Arabowie), chrześcijanie i druzowie, jak również inne mniejsze grupy religijne.
Cristiano Ronaldo, właśc. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro – portugalski piłkarz, występujący na pozycji napastnika w saudyjskim klubie Al-Nassr oraz w reprezentacji Portugalii, której jest kapitanem. Złoty medalista Mistrzostw Europy 2016, srebrny medalista Mistrzostw Europy 2004. Uczestnik Mistrzostw świata: 2006, 2010, 2014, 2018, 2022 i Mistrzostw Europy: 2008, 2012, 2020.
Elżbieta II – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 do 8 września 2022. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, czyni ją najdłużej panującym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłużej panującą w historii kobietą – głową państwa.
Jeffrey Lionel Dahmer – amerykański seryjny morderca. Znany jako kanibal z Milwaukee. W latach 1978–1991 zabił, a następnie zgwałcił 17 młodych mężczyzn i chłopców.
Priscilla Presley, pierw. Priscilla Ann Wagner, później Priscilla Ann Beaulieu Presley – amerykańska modelka i aktorka. Była żona Elvisa Presleya.
Apollo 11 – misja kosmiczna, której głównym celem było pierwsze lądowanie człowieka na Księżycu. Lądowanie nastąpiło 20 lipca 1969 roku o godzinie 20:17:40 UTC w miejscu o współrzędnych 0°40′26.69″N i 23°28′22.69″E. Lot Apollo 11 był elementem szerszego programu Apollo.
Selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej – wybrana przez odpowiednie gremium Polskiego Związku Piłki Nożnej osoba działająca w ramach struktur PZPN, odpowiedzialna za selekcję oraz powoływanie zawodników na zgrupowania kadry i mecze reprezentacji Polski, a także przygotowania do nich.
Ludwik XVI, fr. Louis August de France, – książę de Berry, następnie delfin de Viennois, ostatecznie król Francji i Nawarry od 1774 do 1791, potem król Francuzów do 1792.
Borys Mańkowski – polski zapaśnik i zawodnik MMA, od 2014 do 2017 międzynarodowy mistrz KSW w wadze półśredniej oraz były pretendent do międzynarodowego mistrzostwa KSW w wadze lekkiej. Obecny nr. 5 rankingu KSW w wadze lekkiej.
Edgar Allan Poe – amerykański poeta, nowelista, krytyk literacki i redaktor. Przedstawiciel romantyzmu w literaturze amerykańskiej. W jego twórczości dominowały wątki fantastyki i horroru. Zapoczątkował gatunek noweli kryminalnej. Stworzył także pierwszą w literaturze postać detektywa – C. Auguste’a Dupina.
Michał Paweł Materla – polski grappler i zawodnik mieszanych sztuk walki, członek Berserker's Team Poland. W latach 2012–2015 mistrz federacji KSW w wadze średniej. Były współwłaściciel organizacji EFM SHOW. Obecny nr. 5 rankingu KSW w wadze średniej.
Maryla Rodowicz, właśc. Maria Antonina Rodowicz – polska piosenkarka, gitarzystka i aktorka.
Malta, Republika Malty – wyspiarskie państwo-miasto położone w Europie Południowej, na Morzu Śródziemnym, 81 km na południe od Włoch. Obejmuje cały archipelag Wysp Maltańskich, jednakże większość ludności mieszka na głównej wyspie o tej samie nazwie, w zespole miejskim Valletty – stolicy Malty.
Ishi, także Iszi – ostatni znany członek ludu Yana, ze szczepu Yahi, zamieszkującego tereny Kalifornii w USA. Pozostała część ludu zginęła w wyniku ludobójstwa. Ishi był powszechnie uważany za ostatniego dzikiego Indianina. Przeżył większą część swojego życia w izolacji od nowoczesnej amerykańskiej kultury. W 1911 roku w wieku 50 lat pojawił się u podnóża Lassen Peak.
Szymon Franciszek Hołownia – polski dziennikarz, polityk, pisarz, publicysta, prezenter telewizyjny, działacz społeczny.
ChatGPT – chatbot wykorzystujący model języka GPT-3 opracowany przez OpenAI, służący do generowania odpowiedzi na dane wprowadzane przez użytkownika. Model ten został opracowany na podstawie dużych zbiorów danych, aby prowadzić rozmowę i może angażować się w różne tematy, od ogólnych rozmów po określone obszary wiedzy.
Grupa Wagnera – prywatna firma wojskowa, powiązana z rosyjskim wywiadem wojskowym. Nazwa organizacji pochodzi od pseudonimu jej założyciela i głównodowodzącego Dmitrija Utkina, ps. „Wagner”.
Konstantynopol – nazwa Bizancjum nadana miastu przez Konstantyna Wielkiego, który wybrał je na swoją siedzibę; w latach 330–395 stolica Cesarstwa Rzymskiego, w latach 395–1453 stolica Cesarstwa Bizantyńskiego i Cesarstwa Łacińskiego (1204–1261), stolica Imperium Osmańskiego w latach 1453–1922. Od 1930 miasto nazywa się Stambuł.
Pectus – polski zespół pop-rockowy utworzony w 2005 roku w Rzeszowie. Nazwa zespołu pochodzi z łaciny, członkowie wybrali ją gdyż kojarzy im się z „siłą woli, hartem ducha i uporem w dążeniu do celu”.
Zodiak chiński, podobnie jak zodiak europejski, składa się z 12 znaków. Jednak w przeciwieństwie do zachodniego, cały cykl dzieli się nie tylko na miesiące, ale także 12 lat oraz 12 podwójnych godzin doby. Co więcej, lata również są notowane w cyklu dwunastostopniowym w oparciu o ruch Jowisza. Do oznaczania poszczególnych części cyklu używa się ziemskich gałęzi.
Szwajcaria, Konfederacja Szwajcarska – państwo federacyjne w Europie Zachodniej. Jest jednym z niewielu państw, w których obowiązują szeroko stosowane formy demokracji bezpośredniej. Szwajcaria od kongresu wiedeńskiego w 1815 roku jest państwem neutralnym. Do Organizacji Narodów Zjednoczonych przystąpiła dopiero 10 września 2002 po przegłosowaniu tej decyzji w referendum minimalną większością 52% głosów.
Nad Niemnem – społeczno-obyczajowa powieść pozytywistyczna Elizy Orzeszkowej z 1888 roku.
Krzysztof Henryk Głowacki – polski bokser, były dwukrotny mistrz świata World Boxing Organization w wadze junior ciężkiej. Były młodzieżowy mistrz Polski oraz medalista mistrzostw Polski seniorów w kategorii super ciężkiej.
Stanisław Staszewski, ps. Nowy – polski poeta i bard. Z wykształcenia architekt. Ojciec Kazika Staszewskiego. Autor piosenek, m.in. Celiny i Baranka, znanych z interpretacji Kultu i Jacka Kaczmarskiego.
Arsenal Football Club – angielski klub piłkarski z siedzibą w północnym Londynie, w dzielnicy Holloway. Jest jedną z najbardziej utytułowanych angielskich drużyn, 13-krotnym mistrzem kraju, 14-krotnym zdobywcą Pucharu Anglii i najdłużej utrzymującym się w najwyższej klasie rozgrywkowej zespołem w Anglii – od 1919 roku.
Niemcy; Republika Federalna Niemiec, RFN – państwo federacyjne położone w zachodniej i środkowej Europie. Składa się z 16 krajów związkowych (landów), a jego stolicą i największym miastem jest Berlin. Państwo ma powierzchnię 357 578 km² i panuje w nim klimat umiarkowany. Z około 83 milionami mieszkańców jest najludniejszym państwem Unii Europejskiej. Stanowi czołowe pod względem gospodarczym i politycznym państwo Europy. Stanowi część strefy Schengen i strefy euro, jest członkiem ONZ, OECD, G7, G20. Po Stanach Zjednoczonych Niemcy są drugim krajem docelowym migracji na świecie.
The Last of Us – komputerowa przygodowa gra akcji z elementami survival horroru, wyprodukowana przez studio Naughty Dog i wydana przez Sony Computer Entertainment. Jej premiera odbyła się 14 czerwca 2013 roku na konsoli PlayStation 3. W lipcu 2014 roku wydano odświeżoną wersję na PlayStation 4 – The Last of Us Remastered, a we wrześniu 2022 remake – The Last of Us Part I na PlayStation 5. W produkcji jest także wersja na komputery osobiste, której premiera zaplanowana jest na marzec 2023.