Most viewed Wikipedia articles on January 28 , 2023
Petr Pavel – czeski wojskowy w stopniu generała armii, szef Sztabu Generalnego Czeskich Sił Zbrojnych (2012–2015) oraz szef Komitetu Wojskowego NATO (2015–2018). Od 2023 prezydent Czech.
Jelena Andriejewna Rybakina, ros. Елена Андреевна Рыбакина – kazachska tenisistka do czerwca 2018 roku reprezentująca Rosję, zwyciężczyni Wimbledonu 2022 oraz finalistka Australian Open 2023 w grze pojedynczej kobiet.
Aryna Siarhiejeuna Sabalenka – białoruska tenisistka, triumfatorka Australian Open 2023 w grze pojedynczej, US Open 2019 i Australian Open 2021 w grze podwójnej, reprezentantka kraju w rozgrywkach Pucharu Federacji. Liderka rankingu deblowego WTA od 22 lutego do 4 kwietnia 2021.
Pompeje, dawniej Pompeja – miasto w regionie dzisiejszej Kampanii we Włoszech zniszczone w czasach cesarstwa rzymskiego przez erupcję Wezuwiusza w 79 roku. Popiół wulkaniczny utrwalił budowle, przedmioty oraz niektóre ciała ludzi i zwierząt, co daje wgląd w życie starożytnego rzymskiego miasta średniej wielkości. Ruiny Pompejów położone są ok. 20 km na południowy wschód od Neapolu. Erupcja z 79 roku zniszczyła również Herkulanum i Stabie.
Bitwa o Narwik – starcie pomiędzy siłami niemieckimi a alianckim Korpusem Ekspedycyjnym trwające pomiędzy 9 kwietnia a 8 czerwca 1940 roku w okolicach portu i miasta Narwik. Narwik zarówno dla Niemców, jak i dla aliantów, z uwagi na swą strategiczną wagę, stał się środkiem ciężkości walk w Norwegii. Niezamarzający port przeładunkowy szwedzkiej rudy żelaza stał się przedmiotem niemal dwumiesięcznych zmagań.
Aleksander Krawczuk – polski historyk starożytności, eseista i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, w latach 1986–1989 minister kultury i sztuki, poseł na Sejm I i II kadencji.
Puchar Świata w skokach narciarskich 2022/2023 – 44. edycja Pucharu Świata mężczyzn w skokach narciarskich, która rozpoczęła się 5 listopada 2022 roku na Skoczni im. Adama Małysza w Wiśle, a zakończyć ma się 2 kwietnia 2023 roku na Letalnicy w Planicy. Zaplanowanych zostało 39 konkursów – 32 indywidualne, 3 drużynowe, 2 rywalizacje duetów oraz 2 drużyn mieszanych.
Andrej Babiš – czeski przedsiębiorca i polityk narodowości słowackiej. Twórca i właściciel koncernu Agrofert, założyciel partii ANO 2011, w latach 2014–2017 pierwszy wicepremier i minister finansów, w latach 2017–2021 premier Czech.
Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry. Od północy Polska graniczy z Rosją i Litwą, od wschodu z Białorusią i Ukrainą, od południa ze Słowacją i Czechami, od zachodu z Niemcami. Większość północnej granicy Polski wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego. Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna na Bałtyku graniczy ze strefami Danii i Szwecji. Granice z Ukrainą, Białorusią i Rosją stanowią równocześnie granicę zewnętrzną Unii Europejskiej i strefy Schengen.
Katastrofa budowlana na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich – zawalenie się dachu hali Międzynarodowych Targów Katowickich (MTK) położonej w Chorzowie, przy granicy Katowic i Chorzowa, które miało miejsce 28 stycznia 2006 podczas ogólnopolskiej wystawy gołębi pocztowych.
Kulm – mamucia skocznia narciarska o punkcie konstrukcyjnym K200 i rozmiarze HS 235, zlokalizowana pomiędzy miejscowościami Tauplitz i Bad Mitterndorf w Austrii, na północnym zboczu góry Kulmkogel w masywie Dachstein. Wspólnie z Heini-Klopfer-Skiflugschanze trzecia skocznia na świecie pod względem rozmiaru, a do czasu przebudowy w 2014 r. uważana za największą naturalną skocznię świata.
Maryla Rodowicz, właśc. Maria Antonina Rodowicz – polska piosenkarka, gitarzystka i aktorka.
Kleopatra VII Filopator, Kleopatra Wielka – ostatnia królowa hellenistycznego Egiptu, panująca w latach 51–30 p.n.e. Nosiła tytuły Królowa, Nowa Bogini, Bogini Miłująca Ojca, Bogini Miłująca Ojczyznę. Była córką Ptolemeusza XII Auletesa. Po wstąpieniu na tron poślubiła swego brata Ptolemeusza XIII. Na skutek intryg dworskich opuściła Egipt i udała się do Palestyny, gdzie zdobyła poparcie Cezara, z którym miała syna, Ptolemeusza XV Cezariona. Dzięki interwencji wojskowej Cezara powróciła na tron egipski. Po śmierci Ptolemeusza XIII, który zginął na skutek zamieszek antyrzymskich w Aleksandrii, Kleopatra poślubiła drugiego brata, Ptolemeusza XIV. Z nim odbyła podróż do Rzymu w celu wzmocnienia więzi politycznych pomiędzy obydwoma państwami. Po śmierci Cezara powróciła do Egiptu i rozkazała zamordować małżonka, po czym w imieniu małoletniego Cezariona objęła rządy.
Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy (WOŚP) – fundacja o charakterze filantropijnym, której podstawowym celem według statutu jest: „działalność w zakresie ochrony zdrowia polegająca na ratowaniu życia chorych osób, w szczególności dzieci, i działanie na rzecz poprawy stanu ich zdrowia, jak również na działaniu na rzecz promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej”. W ciągu 30 finałów WOŚP zebrano ponad 1,75 miliarda złotych. WOŚP kupiła i przekazała blisko 70 tysięcy urządzeń do placówek ochrony zdrowia w całej Polsce. W 2020 roku szacowało się, że co piąty sprzęt w szpitalach pochodzi od Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Według badań opinii publicznej fundacja od lat cieszy się największym zaufaniem wśród organizacji trzeciego sektora, instytucji państwowych i kościelnych.
Pale Blue Dot – fotografia Ziemi wykonana przez sondę kosmiczną Voyager 1, opuszczającą Układ Słoneczny.
Louis de Funès – francuski aktor filmowy, teatralny i scenarzysta. Obok Bourvila i Fernandela zaliczany do grona najwybitniejszych komików w historii kinematografii francuskiej. Był jednym z bardziej cenionych artystów tamtejszego kina w drugiej połowie XX wieku; filmy z jego udziałem, od wczesnych lat 60. do 80., przyciągnęły do kin ponad 270 milionów widzów. Styl gry de Funèsa cechował się ekspresyjnością, szerokim zakresem mimiki, przesadną gestykulacją, grymasami, okrzykami, podskokami, zniecierpliwieniem, a także wyniosłością, samolubnością i specyficznym chodem. W 1980 aktor został nagrodzony honorowym Cezarem za całokształt twórczości.
Sławomir Oder – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor obojga praw, biskup diecezjalny gliwicki od 2023.
PT-91 Twardy – polski czołg podstawowy, opracowany w latach 90. XX wieku jako modernizacja produkowanego na licencji czołgu T-72M1. Zasadnicze zmiany w stosunku do pierwowzoru dotyczą nowego systemu kierowania ogniem DRAWA, oraz pancerza reaktywnego ERAWA.
Małgorzata Wiktoria Tomaszewska primo voto Słomina – polska prezenterka telewizyjna i dziennikarka.
YouTube – serwis internetowy założony w lutym 2005 roku, który umożliwia bezpłatne umieszczanie, nadawanie na żywo, ocenianie i komentowanie filmów. Od 2023 roku prezesem jest Neal Mohan.
Alicja Dorota Węgorzewska-Whiskerd – polska śpiewaczka operowa (mezzosopran).
Jerzy Zbigniew Owsiak, Jurek Owsiak – polski dziennikarz radiowy i telewizyjny, showman, filantrop, działacz charytatywny i społeczny.
I wojna światowa – wojna światowa, trwająca od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 pomiędzy ententą (Trójporozumieniem), tj. Wielką Brytanią, Francją, Rosją, Serbią, Japonią, Włochami i Stanami Zjednoczonymi a państwami centralnymi (Trójprzymierzem), tj. Austro-Węgrami i Niemcami, wspieranymi przez Imperium Osmańskie oraz Bułgarię.
Stary Testament – starsza część Biblii, przyjęta przez chrześcijaństwo. Żydowska wersja obejmuje 39 ksiąg, katolicka zawiera 46, a prawosławna w sumie 49-51.
Miloš Zeman – czeski polityk, w latach 1993–2001 przewodniczący Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej, w latach 1996–1998 przewodniczący Izby Poselskiej, premier Czech w latach 1998–2002, w latach 2013–2023 prezydent Republiki Czeskiej.
Czechy, Republika Czeska – unitarne państwo śródlądowe w Europie Środkowej. Od północy graniczy z Polską, od zachodu i północnego zachodu z Niemcami, od południa z Austrią, a od wschodu ze Słowacją. Stolicą i największym miastem Czech jest Praga. Kraj składa się z trzech historycznych krain – Czech właściwych, Moraw i czeskiej części Śląska. Na powierzchni 78 866 km² żyje ponad 10,5 mln osób, z czego 94% to Czesi. Państwo czeskie dzieli się na czternaście krajów. Czechy są republiką parlamentarną, demokratycznym państwem prawa o liberalnym systemie rządów, opartym na swobodnej rywalizacji partii i ruchów politycznych. Głową państwa jest prezydent. Naczelnym organem władzy ustawodawczej jest parlament z Izbą Poselską i Senatem, władzy wykonawczej rząd z czternastoma ministerstwami, a władzy sądowniczej Sąd Konstytucyjny i Sąd Najwyższy. Czechy są członkiem wielu organizacji międzynarodowych, m.in. ONZ, Unii Europejskiej, NATO, strefy Schengen, Rady Europy, OECD i Grupy Wyszehradzkiej.
Iga Natalia Świątek – polska tenisistka, zwyciężczyni dwunastu turniejów WTA w grze pojedynczej, w tym trzech turniejów wielkoszlemowych: French Open 2020 i 2022 oraz US Open 2022, od kwietnia 2022 liderka rankingu singlowego WTA.
Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone, potocznie Ameryka, do 11 lipca 1778 r. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej – państwo federacyjne w Ameryce Północnej składające się z 50 stanów, graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.
Maria Antonina – austriacka arcyksiężniczka, w latach 1774–1791 królowa Francji i Nawarry, w latach 1791–1792 królowa Francuzów.
Miley Ray Cyrus – amerykańska piosenkarka popowa, aktorka, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna, producentka filmowa, reżyserka i filantropka.
Howard Hughes – amerykański miliarder, pilot i konstruktor lotniczy oraz producent filmowy. Fundator Howard Hughes Medical Institute.
Agata Maria Młynarska – polska dziennikarka, producentka, konferansjerka, prezenterka telewizyjna, działaczka społeczna, kiedyś także aktorka, z wykształcenia polonistka.
Leopard 2 – niemiecki czołg podstawowy, następca czołgu Leopard 1. Pierwszy czołg III generacji.
Anna Cylejska − królowa Polski od 1402 r. jako druga żona Władysława Jagiełły, córka hrabiego cylejskiego Wilhelma von Cilli i Anny Kazimierzówny, wnuczka króla polskiego Kazimierza Wielkiego.
Katarzyna Pakosińska-Basilashvili – polska artystka kabaretowa, polonistka, aktorka, konferansjerka i dziennikarka.
Fernando Manuel Fernandes da Costa Santos – portugalski piłkarz i trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej.
Jekatierina „Katia” Andriejewna Kurakowa, ros. Екатерина Андреевна Куракова – rosyjsko-polska łyżwiarka figurowa, od czerwca 2019 reprezentująca Polskę, startująca w konkurencji solistek; uczestniczka igrzysk olimpijskich (2022), uczestniczka mistrzostw Europy, zwyciężczyni zawodów z cyklu Challenger Series i czterokrotna mistrzyni Polski.
Shakira Isabel Mebarak Ripoll – kolumbijska piosenkarka, autorka tekstów, tancerka, producentka muzyczna, businesswoman, filantropka, aktorka i modelka. Ambasadorka dobrej woli UNICEF.
Wezuwiusz – wulkan na terenie Włoch, na Półwyspie Apenińskim, nad Zatoką Neapolitańską. Jedyny czynny wulkan leżący bezpośrednio na kontynencie europejskim. Skałą wylewną Wezuwiusza jest lawa aa, której stare potoki leżą na zboczach wulkanu.
Puchar Świata w skokach narciarskich – rozgrywany corocznie, pomiędzy listopadem a marcem, cykl zawodów w skokach narciarskich, przeprowadzany przez Międzynarodową Federację Narciarską (FIS). Odbywa się głównie w krajach nordyckich i Europie Środkowej, z pojedynczymi konkursami w Japonii. Sporadycznie, w wybranych latach, także w Stanach Zjednoczonych, Korei Południowej, Kanadzie, Rosji, Szwecji, Rumunii, Kazachstanie, we Francji i Włoszech. Za zajęcie odpowiedniego miejsca w pojedynczych zawodach uczestnik otrzymuje daną liczbę punktów. Każdemu zawodnikowi, który co najmniej raz zajął miejsce wśród 30 najlepszych w konkursie, sumuje się zdobyte w nich punkty. Na podstawie tych punktów tworzona jest klasyfikacja Pucharu Świata. Jest ona przejściowa, tzn. jest aktualizowana po każdym konkursie. Jej aktualny lider w kolejnym konkursie Pucharu Świata startuje w żółtym plastronie. Po odbyciu się wszystkich konkursów Pucharu Świata klasyfikacja staje się klasyfikacją końcową. Skoczek będący na jej czele staje się zwycięzcą i otrzymuje Puchar Świata – Kryształową Kulę.
Pożar w klubie nocnym w Santa Maria – pożar, który wybuchł 27 stycznia 2013 w klubie nocnym Kiss w mieście Santa Maria w Brazylii. W wyniku pożaru śmierć poniosło 242 osoby, a 116 osób zostało rannych.
Rosja, Federacja Rosyjska – państwo federacyjne rozciągające się od Europy Wschodniej przez północną część Azji do Oceanu Spokojnego, składające się według swojej konstytucji z 85 podmiotów federalnych.
Władysław II Jagiełło – wielki książę litewski w latach 1377–1381 i 1382–1401, iure uxoris król Polski, najwyższy książę litewski 1401–1434. Syn wielkiego księcia Olgierda i jego drugiej żony Julianny, córki księcia twerskiego Aleksandra, wnuk Giedymina. Ojciec króla Kazimierza IV i Władysława III. Założyciel dynastii Jagiellonów.
Danuta Maria Stenka-Grzelak – polska aktorka teatralna, filmowa, radiowa i dubbingowa.
Izrael, oficjalnie Państwo Izrael – państwo na Bliskim Wschodzie, położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego. Graniczy na północy z Libanem, na północnym wschodzie z Syrią, na wschodzie z Jordanią i na południowym zachodzie z Egiptem. Przylega do niego również Palestyna, czyli Zachodni Brzeg oraz Strefa Gazy kontrolowane przez tymczasową strukturę administracyjną: Palestyńskie Władze Narodowe zwane potocznie Autonomią Palestyńską. Zewnętrzne granice Palestyny są kontrolowane przez władze izraelskie. Izrael pomimo stosunkowo małej powierzchni jest dość zróżnicowany demograficznie. W populacji liczącej 7,66 miliona większość stanowią Żydzi (75%). Drugą co do wielkości grupę stanowią Arabowie (20%). Mniejszą grupą etniczną są Samarytanie. Pod względem wyznaniowym w Izraelu występuje duże zróżnicowanie – obok żydów mieszkają również muzułmanie (Arabowie), chrześcijanie i druzowie, jak również inne mniejsze grupy religijne.
Inwazja Rosji na Ukrainę, wojna rosyjsko-ukraińska – inwazja na Ukrainę rozpoczęta 24 lutego 2022 roku przez Federację Rosyjską, stanowiąca eskalację wojny trwającej od 2014 roku. Została poprzedzona rosyjskim żądaniem wykluczenia możliwości dalszego poszerzania NATO i redukcji potencjału militarnego sojuszu w Europie Środkowo-Wschodniej do stanu sprzed 1997 roku.
28 stycznia jest 28. dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostało 337 dni.
Nigdy w życiu! – polski film fabularny z 2004 roku, nakręcony na podstawie powieści Katarzyny Grocholi pod tym samym tytułem.
Ukraina – państwo unitarne, położone w Europie Wschodniej. Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa z Rumunią i Mołdawią oraz Morzem Czarnym i Morzem Azowskim, od północnego wschodu i wschodu z Federacją Rosyjską. Stolicą Ukrainy jest Kijów.
Afera „łowców skór” – używane w mediach określenie na proceder zabijania pacjentów przez pracowników łódzkiego pogotowia ratunkowego i sprzedaży informacji o zgonach zakładom pogrzebowym. Sprawa została ujawniona 23 stycznia 2002 roku przez dziennikarzy „Gazety Wyborczej” Tomasza Patorę, Marcina Stelmasiaka oraz Przemysława Witkowskiego z Radia Łódź; nazwa afery wzięła się od tytułu reportażu.
Pamiętnik – amerykański melodramat z 2004 roku w reżyserii Nicka Cassavetesa, na podstawie scenariusza Jana Sardiego, oparty na powieści Nicholasa Sparksa o tym samym tytule.
Warszawa, miasto stołeczne Warszawa – stolica Polski i województwa mazowieckiego, największe miasto w kraju, położone w jego centralnej części, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą.
Jan Mela – polski podróżnik i działacz społeczny. Najmłodszy w historii zdobywca dwóch biegunów w jednym roku, a zarazem pierwsza osoba z niepełnosprawnością, która tego dokonała.
Adrian Mierzejewski – polski piłkarz występujący na pozycji pomocnika w chińskim klubie Henan Songshan Longmen, w latach 2010–2013 reprezentant Polski, uczestnik mistrzostw Europy 2012.
Elvis Aaron Presley – amerykański piosenkarz i aktor. Wykonywał muzykę z pogranicza rocka, popu, country, rock and rolla czy rockabilly.
Sławomir Jerzy Mentzen – polski polityk, przedsiębiorca, doradca podatkowy i doktor nauk ekonomicznych. Od 2019 członek rady liderów federacyjnej partii Konfederacja Wolność i Niepodległość, od 15 października 2022 prezes współtworzonej przez nią partii Nowa Nadzieja.
Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023 – 28. edycja mistrzostw świata w piłce ręcznej mężczyzn, organizowana przez IHF w Polsce i Szwecji w dniach 11–29 stycznia 2023 roku, mająca na celu wyłonienie najlepszej męskiej reprezentacji narodowej w piłce ręcznej na świecie. W turnieju brały udział 32 zespoły. O pozostałe miejsca odbywały się kontynentalne eliminacje.
Pectus – polski zespół pop-rockowy utworzony w 2005 roku w Rzeszowie. Nazwa zespołu pochodzi z łaciny, członkowie wybrali ją gdyż kojarzy im się z „siłą woli, hartem ducha i uporem w dążeniu do celu”.
Cristiano Ronaldo, właśc. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro – portugalski piłkarz, występujący na pozycji napastnika w saudyjskim klubie Al-Nassr oraz w reprezentacji Portugalii, której jest kapitanem. Złoty medalista Mistrzostw Europy 2016, srebrny medalista Mistrzostw Europy 2004. Uczestnik Mistrzostw świata: 2006, 2010, 2014, 2018, 2022 i Mistrzostw Europy: 2008, 2012, 2020.
Mistrzostwa Europy w łyżwiarstwie figurowym 2023 – zawody rangi mistrzowskiej dla łyżwiarzy figurowych z Europy. Mistrzostwa odbędą się od 25 do 29 stycznia 2023 roku w Espoo Metro Areena w Espoo.
The Voice Senior – polski program telewizyjny typu talent show oparty na niderlandzkim formacie o tej samej nazwie, emitowany na antenie TVP2 od 7 grudnia 2019 roku.
Krzysztof Antkowiak – polski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów i aktor.
Royal Rumble (2023) – gala wrestlingu wyprodukowana przez federację WWE dla zawodników z brandów Raw i SmackDown. Odbyła się 28 stycznia 2023 w Alamodome w San Antonio w stanie Teksas. Emisja była przeprowadzana na żywo za pośrednictwem serwisu strumieniowego Peacock w Stanach Zjednoczonych i WWE Network na całym świecie oraz w systemie pay-per-view. Była to trzydziesta szósta gala w chronologii cyklu Royal Rumble.
Zorro − postać fikcyjna, która po raz pierwszy pojawiła się w powieści Johnstona McCulleya The Curse of Capistrano z roku 1919. Jest to obrońca mieszkańców Kalifornii uciśnionych przez lokalnych gubernatorów i dowódców wojskowych. Pojawia się jako jeździec w czarnej masce i pelerynie. Dobrze włada szpadą.
II wojna światowa – największa wojna w dziejach, zaliczana do wojen totalnych, trwająca od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku. Walki toczyły się głównie w Starym Świecie i na wszystkich oceanach, choć miała także epizody w Arktyce i Ameryce Północnej. Oprócz państw Europy, ich kolonii i państw Azji brały w niej udział także państwa obu Ameryk. Głównymi stronami konfliktu były:
- państwa Osi – Trzecia Rzesza Niemiecka, faszystowskie Włochy, Imperium Japońskie i ich sojusznicy, początkowo współpracujące także ze Związkiem Radzieckim (ZSRR);
- alianci – państwa koalicji antyhitlerowskiej, zapoczątkowanej przez Wielką Brytanię i Francję, do których dołączyły potem między innymi ZSRR, USA i Włochy.
Shuhada Davitt, występująca jako Sinéad O’Connor – irlandzka wokalistka, kompozytorka i autorka tekstów piosenek.
Lawina w Tatrach – lawina, która zeszła 28 stycznia 2003 r., porywając dziewięć osób spośród trzynastoosobowej grupy zmierzającej zimą na szczyt Rysów w Tatrach. Uczestnikami wycieczki byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz osoby związane z działającym w tej szkole Klubem Sportowym „Pion”.
Zegar zagłady – symboliczny zegar prowadzony od 1947 roku przez zarząd Bulletin of the Atomic Scientists na Uniwersytecie Chicagowskim. Pokazuje zawsze x minut do północy, gdzie „północ” oznacza zagładę ludzkości. Pierwotnie „zagłada” oznaczała zagrożenie wojną nuklearną, lecz koncepcja zegara ewoluowała tak, że w początkach XXI wieku zawierała też rodzaje broni nuklearnej, technologie zmieniające klimat i „nowe osiągnięcia w naukach biologicznych i nanotechnologii, które mogą spowodować nieodwracalne szkody”.
Elżbieta II – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 do 8 września 2022. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, czyni ją najdłużej panującym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłużej panującą w historii kobietą – głową państwa.
Krystyna Prońko – polska piosenkarka i wokalistka jazzowa, kompozytorka i pedagog muzyczny. Honorowy Obywatel Gorzowa Wielkopolskiego.
Magda Linette – polska tenisistka, reprezentantka kraju w Pucharze Billie Jean King oraz na Igrzyskach Olimpijskich 2016 w Rio de Janeiro i 2020 w Tokio. Zwyciężczyni dwóch turniejów WTA w grze pojedynczej i dwóch w grze podwójnej. Trzecia najwyżej klasyfikowana polska zawodniczka w historii rankingu WTA. Półfinalistka wielkoszlemowego Australian Open 2023 w grze pojedynczej i French Open 2021 w grze podwójnej.
Powstanie styczniowe – powstanie przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone Manifestem 22 stycznia wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie, trwało do jesieni 1864, zasięgiem objęło ziemie zaboru rosyjskiego, tj. Królestwo Polskie i ziemie zabrane.
Wojciech Krawczuk – polski historyk, prof. dr hab. nauk humanistycznych w zakresie historii, od 2015 dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie.
Joanna Honorata Brodzik – polska aktorka, znana z seriali Graczykowie, Kasia i Tomek, Magda M. oraz Dom nad Rozlewiskiem.
Wielki Mur Chiński – zbiorcza nazwa systemów obronnych składających się z zapór naturalnych, sieci fortów i wież obserwacyjnych oraz murów obronnych z ubitej ziemi, murowanych lub kamiennych, osłaniających północne Chiny przed najazdami ludów z Wielkiego Stepu. Tradycyjnie przyjmuje się, że Wielki Mur rozciągał się od Shanhaiguan do Jiayuguan w górach Nan Shan na długości ok. 2400 km. Nazywany jest też „Murem 10 000 Li”.
ChatGPT – chatbot wykorzystujący model języka GPT-3 opracowany przez OpenAI, służący do generowania odpowiedzi na dane wprowadzane przez użytkownika. Model ten został opracowany na podstawie dużych zbiorów danych, aby prowadzić rozmowę i może angażować się w różne tematy, od ogólnych rozmów po określone obszary wiedzy.
Jennette McCurdy – amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, reżyserka i była aktorka. Znana z serialu telewizyjnego, stacji Nickelodeon iCarly. Wystąpiła także m.in. w takich serialach jak: Zoey 101, Zwariowany świat Malcolma, Will & Grace, Życie przede wszystkim, True Jackson, Potyczki Amy czy Sam i Cat.
Piotr Cugowski – polski muzyk, wokalista i współzałożyciel zespołu Bracia. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV.
Katastrofa promu Jan Heweliusz – zatonięcie polskiego promu MF Jan Heweliusz, które miało miejsce 14 stycznia 1993 w godzinach wczesnorannych na Morzu Bałtyckim u wybrzeży niemieckiej wyspy Rugia.
Palestyna, Państwo Palestyna – państwo częściowo uznawane, znajdujące się na terenie historycznej Palestyny. Terytorialnie ma obejmować obszar Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu. Sąsiaduje z Izraelem, Jordanią oraz Egiptem przez Strefę Gazy.
Sepsa, posocznica, endotoksemia – specyficzna reakcja organizmu na zakażenie. Sepsa nie jest samodzielną jednostką chorobową, a obecnie definiuje się ją jako zagrażającą życiu dysfunkcję narządową spowodowaną zaburzoną regulacją odpowiedzi ustroju na zakażenie.
Sylvia Syms, właśc. Sylvia May Laura Syms – brytyjska aktorka. Trzykrotnie nominowana do Nagrody BAFTA. Przewodniczyła jury konkursu głównego na 25. MFF w Berlinie (1975).
Wybory prezydenckie w Czechach w 2023 roku – elekcja, której celem było wyłonienie następcy urzędującego prezydenta Miloša Zemana. W wyniku I tury najwięcej głosów zebrali Petr Pavel (35,4%) oraz Andrej Babiš (34,99%). W I turze wzięło udział 5 622 812 osób, co dało frekwencję na poziomie 68,24%.
Krzysztof Teodor Toeplitz, właśc. Krzysztof Toeplitz, ps. KAT, KTT, Krzysztof Deuter i in. – polski dziennikarz, pisarz i działacz polityczny, felietonista, publicysta, krytyk filmowy, autor scenariuszy filmowych, sztuk teatralnych i programów telewizyjnych; w latach 1969–1975 redaktor naczelny tygodnika „Szpilki”, w latach 1994–1997 redaktor naczelny tygodnika „Wiadomości Kulturalne”.
Australian Open, Wielki Szlem Azji i Pacyfiku – międzynarodowe tenisowe mistrzostwa Australii, pierwszy z czterech turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, rozgrywane od 1905 roku. Odbywają się corocznie w drugiej połowie stycznia na kortach Melbourne Park w Melbourne.
Nikodem Skotarczak, ps. „Nikoś” – polski gangster, biznesmen i działacz sportowy.
Konfederacja warszawska – określenie uchwały podjętej 28 stycznia 1573 roku na sejmie konwokacyjnym w Warszawie, zawierającej postanowienia dotyczące zapewnienia swobody wyznania szlachcie w Rzeczypospolitej. Gwarantowała bezwarunkowy i wieczny pokój między wszystkimi różniącymi się w wierze, zapewniała innowiercom równouprawnienie z katolikami i opiekę państwa jednocześnie zabraniając władzom świeckim wspierania kleru w prześladowaniach religijnych. Dokument uważany jest za początek gwarantowanej prawnie tolerancji religijnej. W 2003 tekst konfederacji warszawskiej został wpisany na listę UNESCO Pamięć Świata.
Gwiezdne wojny – amerykańska franczyza filmowa z gatunku space opera oparta na trylogii filmów stworzonej przez George’a Lucasa.
Adolf Hitler – niemiecki polityk pochodzenia austriackiego, kanclerz Rzeszy od 30 stycznia 1933, Wódz i kanclerz Rzeszy od 2 sierpnia 1934 do śmierci; twórca i dyktator III Rzeszy, przywódca Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP), ideolog narodowego socjalizmu; zbrodniarz wojenny, odpowiedzialny za zbrodnie przeciw ludzkości. Uznawany za osobiście odpowiedzialnego za politykę rasową III Rzeszy i śmierć milionów ludzi zabitych podczas jego rządów – w tym – za Holocaust i Porajmos.
Ludwik XVI, fr. Louis August de France, – książę de Berry, następnie delfin de Viennois, ostatecznie król Francji i Nawarry od 1774 do 1791, potem król Francuzów do 1792.
Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński, pseudonim „Boy”, znany jako Boy-Żeleński – polski intelektualista, tłumacz, krytyk literacki i teatralny, poeta-satyryk, kronikarz i eseista, a także działacz społeczny, z wykształcenia lekarz.